بریتییە لە یەکێک لە کۆنترین ئەو ڕووەکانەی کەوا ئادەمیزاد ناسیویەتی و چاندوویەتی، فیرعەونەکان ناسیوویانە و لەسەر دیوارەکان وێنەیان کێشاوەو وبەخەتی هیرۆگلۆفی لەسەریان نووسیوە، هەر لەوانیشەوە عەرەب وەریان گرتووەو چاندوویانە، دوایی ئەغریق و یۆنانییەکانیش چاندوویانە لەو کاتەی وڵاتەکەیان لە پێشەنگدا بووە، ئەم ڕووەکە گەیشتە بەریتانیا لەسەدەی شانزەهەم وە وەکو سەوزە بۆ خواردن و لەگەڵ چێشتیش تێکەڵ کراوە و زۆر جاریش بۆ جوانی ناوماڵ بەکارهێنراوە، بۆ خواردنیش بە هەموو شێوەیەک بەکاردێت : بە خاوی (کاڵی), کوڵاوی, برژاوی, سوورکراوەیی، لەهەندێ وڵاتیش وشک دەکرێتەوەو وەک شۆربا بەکاردێت.

١- بەسەری ئەو ڕکە زەویە دەڵێن (دڵ) گوایە بۆ زیادکردنی ئارەزوو (شەهوە)ی جینسی باشە، بەڵام بە شێوەیەکی زانستی ئەمە نەسەلمێنراوە.

٢- سوودی بۆ دڵ هەیە چونکە ئاستی کۆلیسترۆڵ دادەبەزێنێت لەناو خوێن، لەساڵی ١٩٤٠ دەرمانێکی لێ دروست کرا بەناوی (سینارا - cynara) بۆ ئەم مەبەستە.

٣- لە ژاپۆن لێکۆڵینەوە کراوە گوایە ئەم سوودانەی هەیە :

لە لێکۆڵینەوەیەکی تردا دەرکەوتووە کەوا ئەم ڕووەکە ئاستی چەوری خەستی بەرز (HDL) زیاد دەکات کە چەورییەکی باشەو دژی جەڵتەی دڵە.

٤- چالاکی جگەر زیاد دەکات تاوەکو بەرگەی نەخۆشی زەردوویی بگرێت وهانی زیاد ڕژانی شلەی زەرداو دەدات بۆناو ڕیخۆڵە.

٥- بەکاردێت بۆ نەخۆشی ڕۆماتیزم و جومگەکان و بەرگری لە ڕەقبوونیان دەکات لە بە کالیسیۆم بوون (التكلس - Calcification).

٦- هاوکارە بۆ چارەسەری نەخۆشی میزگیران.

٧- چارەسەری نەخۆشی زیادە هەستیاری پێست.

٨- چارەسەری نەخۆشی ڕەقبوونی بۆڕییەکانی خوێن و پەستانی خوێن و نەخۆشی لەرزە (پارکینسۆنیزم - Parkinson) دەکات.

٩- دەوڵەمەندی ئەم ڕووەکە لە ڤیتامینی (A - B) و کانزاکانی وکو فۆسفۆڕ و مەگنسیۆم وادەکات کارو چالاکی دەماخ و مێشک زیاد بکات و چڕی بیرکردنەوەش قووڵتر بکات و توانای لەبەرکردن زیاد دەکات.

١٠- توانایەکی چاک بە لەش دەبەخشێت لەکاتی ڕێژیم کردن ئەویش بەهۆی جۆرێک لە نیشاستەی (ئینۆلین - Inolyins) کە دەگۆڕێ بۆ شەکری (لیڤیلۆز - Levilose).

١١- هاوکاری هەرس کردن دەدات بە زیادکردنی ترشی گەدە و بژوبا لە ڕیخۆڵە لادەبات.

١٢- هاوکارە بۆ لابردنی بۆنی بن باڵ و بۆنی ئارەقە بەهۆی بەکارهێنانی وەکو کرێم یان بەهۆی خواردنی.

١٣- هاوکارە بۆ چارەسەری نەخۆشی ڕێوی (داء الثعلبة) بە بەکارهێنانی کرێم یان خواردنی.

١٤- دژی شێرپەنجەیە لە ڕێگەی چالاککردنی جگەرو بەرگری لەش.